Tuvalet ihtiyacı kişisel olarak en mahremlerimizden biri olduğundan ötürü, makatla ilgili hastalıklar diğer hastalıklar gibi çokça bahsi geçen, başa geldiğinde kolaylıkla anlatılabilen hastalıklar değil. Maalesef durum böyle olunca, bu hastalıkların tedavisi diğer hastalıklara göre daha sık geçiştiriliyor, hastalıklar da tedavisiz kalınca yeni yeni sorunlara neden oluyor.
Makatı ilgilendiren kanser dışında üç tane sık görülen hastalık söz konusu: Hemoroid hastalığı (basur), Anal fissür (makat çatlağı) ve bugünün konusu Anal Fistül.
Fistül ne demek?
Fistül tahmin edeceğiniz gibi Latince kökenli bir sözcük. Vücutta bir bölgeden diğerine normalde olmaması gereken bir tünelle bağlantı kurulmasına fistül deniyor. Bunu karayollarındaki tüneller gibi düşünebilirsiniz. Ancak vücuttaki fistüller hayatı kolaylaştırmaktan ziyade can sıkıcı sorunlara yol açmakla sonuçlanıyor.
Anal fistüller, bağırsakların son kısmıyla makat çevresindeki cilt arasında oluşan tünellere verdiğimiz ad. Bu milimetrik çaptaki tüneller boy olarak 10-15 cm’ye ulaşabiliyor. Bu tünellerin nasıl oluştuğuna dair en çok kabul gören teori mikro-apse teorisi. Bu teoriye göre makatın içindeki mikroplu ortamdan barsak dışına doğru mikroskobik apseler oluşuyor ve ilerlemeye devam ediyor. Ta ki makat çevresindeki ciltte kendisini dışarı atacak bir nokta bulana kadar. Bu ilerleme tamamlandığında bu mikroskobik apselerin geçtiği yol boyunca bir tünel oluşmuş oluyor ve vücudumuz maalesef bu tüneli bizim yardımımız olmadan ortadan kaldıramıyor.
Fistül zararlı mı?
Fistül oluştuğu zaman kişi makat çevresinde sivilceye benzer bir oluşum fark eder ve (sıkınca veya sıkmadan) buradan akıntı olduğunu görür. Bu akıntı hijyenik olarak çok rahatsız edici, kötü kokulu olabilir. Fistül tedavi edilmediği sürece bu akıntı da aralıklı olarak devam edecektir.
Akıntıdan başka zararı var mı?
Maalesef evet. Anal fistüllerin en çok çekindiğimiz kötü sonucu Anal Apse’lerin oluşmasına neden olmasıdır. Daha önce dediğimiz gibi fistül barsak içinden kaçan az miktarda sıvının ciltten atılması anlamına geliyor. Şayet bu tünelin işleyişinde bir sorun oluşursa ve tıkanıklık olursa bu sıvı dışarı atılamaz. İçeride kalan ve giderek artan mikroplu sıvı ise Anal Apse oluşumuna neden olur.
Anal Apseler çok ağrılı, kişiyi acilen hastaneye gitmeye mecbur bırakacak ciddi durumlardır. Genellikle acil şartlarda ameliyatla boşaltılması gerekir. Aksi takdirde hayatı tehdit eden durumlar oluşabilir.
Fistüller tedavi edilmediği sürece her an anal apselere neden olabilir ve acil ameliyat yapılmasını gerektirebilir. Acil müdahale yapılmadığında çok ciddi sonuçlara yol açabilir.
Fistülden Korunmak İçin Ne Yapabilirim?
Anal fistüllerin oluşması kişisel hijyenle alakalı değildir. Vücudumuzun içinde meydana gelen bazı şanssızlıklar sonucunda olmaktadır. Anal fistülü olan kişilerin kendilerini kötü hissetmesi için hiçbir neden yok yani.
Makatla ilgili hastalıkların tamamından korunmak için hep söylediğimiz yöntemi yine tekrarlayalım: Lifli Beslenme! Yani liften zengin gıdaları yeteri kadar tüketmemiz gerekiyor. Yapraklı sebzeler bu başlıkta başı çekiyor. Kısacası nasıl bir beslenme düzeniniz olursa olsun yanına mutlaka bok miktarda yapraklı sebze eklemeniz gerekiyor. Güzel bir öğle yemeği yediniz… Aklınıza şu soru gelmeli: “Yeteri kadar yapraklı sebze yedim mi?” Yemediyseniz yemek sonrası sevdiğiniz sebzelerden hemen bir kâse yapıp yemelisiniz. Böylece mide ve bağırsaklarınız çok daha sağlıklı bir çalışma düzenine kavuşacaktır.
Fistül nasıl tedavi edilir?
Anal fistüllerin ilaçla tedavisi maalesef yoktur. Bazen lazer gibi daha az girişimsel yöntemlerle, bazen geleneksel cerrahi yöntemlerle tedavisini yapıyoruz. Her yöntemin etkinliği, taşıdığı riskler birbirinden farklıdır. Bazı fistüllerde tek bir işlem yeterli olurken, bazı fistüllerde aralıklı olarak tekrar eden ameliyatlar gerekli olabilir.
Klasik ameliyatlar
Fistül tedavisinde en etkili yöntem ameliyatlardır. Her fistül, yerine, uzunluğuna, derinliğine göre farklı ameliyat yaklaşımları gerektirebilir. Yüzeysel ve kısa mesafeli fistüller tek seferde ameliyatla tedavi edilebilirken, daha derin yerleşimli fistüllerin tedavisi daha zahmetlidir. Üç ayda bir yapılacak kontrollerle tekrar tekrar küçük ameliyatlar yapılması gerekebilir.
Derin fistüllerin tedavisinde "Seton" adı verilen bir yöntem kullanılır. Bu yöntemde deriden içeriye, makatın iç tarafına uzanan tünel içine halka şeklinde genellikle plastik bir araç yerleştirilir. Bu araca Seton diyoruz. Seton, fistül boyunca yerleştirilip orada bırakılır. Vücudun bu setonu dışarı atmak için kullanacağı iyileşme tepkisi sayesinde fistül aylar içinde yüzeyselleşir ve son olarak setonla birlikte vücuttan atılır. Ancak bunun olması aylar alır ve bu süre içinde tekrarlayan kontroller ve küçük ameliyatlar gerekebilir.
Lazerle Fistül Tedavisi
Teknolojik ilerlemeyle birlikte fistül tedavisine eklenen bir seçenek de Lazer'dir. Uygun lazer cihazlarıyla fistül yolu boyunca yapılan lazer işlemi fistülü tek seferde tedavi edebilmektedir. Vücuda çok daha az zarar vererek yapılabilen bu işlem oldukça avantajlıdır. Ancak maalesef lazerle fistül tedavisinin tam iyileşme başarısı klasik ameliyatlar kadar yüksek değildir. Lazer tedavisinin fistül hastalarında %50 - %70 oranlarında başarılı olduğu bildirilmektedir. Tercih eden ve lazer tedavisi için hekimi tarafından uygun görülen hastalarda ilk tedavi yaklaşımı olarak lazer kullanılabilir. Lazer tedavisiyle başarı sağlanamaması durumunda klasik ameliyatlar yapılması düşünülebilir.
Benzeri sıkıntıları olanların mutlaka zaman kaybetmeden deneyimli bir Genel Cerrahi uzmanına muayene olmasını öneriyoruz. Bu sayfa sadece bilgilendirme amaçlıdır.
ความคิดเห็น